دنیای شبکه های کامپیوتری هر سال در حال گسترش است و به جرات می توان گفت: اگر شبکه های کامپیوتری را حذف کنیم، نیمی از زندگی روزمره ما مختل خواهد شد و این اهمیت یادگیری شبکه های کامپیوتری را دوچندان می کند.
پیش از شروع آموزش شبکه باید مواردی را بدانید تا بتوانید با دیدی وسیع وارد این حوزه شده و کاملاً بر این حوزه مسلط شوید.
به قول گفتنی “حوزه الکترونیک مانند دروس انسانی و تجربی نیست که بخواهیم تاریخچه آنها را بدانیم” پس در زیر مراحل آموزش شبکه را با هم دنبال می کنیم تا ببینیم به چه چیز هایی نیاز داریم.
آموزش نتورک پلاس
در قدم اول برای شروع یادگیری شبکه باید آموزش نتورک پلاس را بگذرانید (البته اگر با این مفاهیم آشنا هستید نیازی نیست) که در این بخش با موارد پایه ای شبکه های کامپیوتری آشنا می‌شوید. در زیر به اختصار به برخی از این موارد اشاره می کنیم.
مدل OSI
بعد از آشنایی با مبانی شبکه و اینکه اصلا شبکه های کامپیوتری به چه درد ما میخورند و چگونه می توانند برای بهبود سطح زندگی به ما کمک کنند، به توپولوژی پایه شبکه که همان مدل OSI است خواهید رسید و هفت لایه آن را به دقت بررسی و یادخواهید گرفت.
آشنایی با IPv4 و IPv6
همانطور که میدانید، شبکه های کامپیوتری برای ارتباط با یکدیگر از IP استفاده می کنند و شما باید این بسته ها را بتوانید مسیریابی کنید و بدانید اطلاعاتتان به درستی انتقال پیدا کرده است یا خیر! ولی قبل از آن باید با این مسیرهای ارتباطی، شیوه های رمزنگاری، دسته بندی های IP آشنا شوید.
همانطور که میدانید IPv4 به دلیل مخاطبان زیاد اینترنت و گسترش روز افزون آن دیگر قابلیت رزرو ندارد و تعداد محدودی هم که در حال حاضر وجود دارند بسیار گران هستند و بیشتر Backbone ها یا هاست هایی که کشورها را با یکدیگر متصل می کنند از آنها استفاده می‌کنند. (ولی شرکت‌های دیگری نیز هستند که در حال استفاده از این موارد هستند)، به همین دلیل چند سالی است تکنولوژی IPv6 وارد دنیای شبکه های کامپیوتری شده است و شما باید کاملا با این مدل آشنا باشید!
انواع شبکه های کامپیوتری
ما برای اتصال کامپیوترها به یکدیگر از انواع و توپولوژی های مختلفی استفاده می‌کنیم که شما باید با تمام این موارد آشنا شوید. برخی از این موارد عبارت انداز:
شبکه LAN
شبکه داخلی یا LAN به اتصال دو کامپیوتر و یا دستگاه تا چندین دستگاه در یک ساختمان گفته می شود؛ یک آپارتمان ۱۰ طبقه را در نظر بگیرید، هر طبقه این ساختمان یک شبکه LAN نیاز دارد و با یک سوئیچ تمام این شبکه‌ها را می‌توان به یکدیگر متصل کرد.
برای اتصال دو شبکه LAN (مثلا دو ساختمان به یکدیگر) باید از دستگاه‌هایی استفاده کنیم که باید در استفاده از این ابزار ها دانش کافی داشته باشید در غیر اینصورت آسیب‌های مالی سنگینی وارد خواهد آمد.
شبکه WAN
فرض کنید شما یک شرکت ISP هستید و برای سرویس دهی به مشتریانتان نیاز به داشتن چندین دفتر و یا دکل در سراسر شهر دارید، از طرفی شما می خواهید تمام بسته های ارسالی را مانیتور کنید تا از نظر سرویسی افت نداشته باشید و یا به مشکل امنیتی برخورد نکنید و … برای حل این مشکل شما باید از شبکه WAN استفاده کنید.
شبکه MAN
برای اتصال چندی مرکز در استان‌های دیگر می‌توان هر یک را به صورت متمرکز برای استان‌ها تعریف کرد و با اینترنت یک اتوماسیون کامل راه انداخت، ولی اگر مسایل امنیتی برای شما بسیار مهم است و نیاز دارید تا این شبکه به صورت اترنت بر بستر VoIP انجام شود، باید از این حالت استفاده کنید.
توجه داشته باشید که اگر شما دفاتری در خارج از کشور هم داشته باشید با این شیوه می توایند تمام آنها را به یکدیگر متصل کرده و مدیریت کنید.
شبکه های وایرلس
شبکه های Wireless یا همان بی سیم امروزه بسیار گسترده شده‌اند و شما اتصال گوشی موبایل خود به تلویزیون هوشمند، لپ تاپ یا کامپیوتر رومیزی، ساعت هوشمند و هر چیز دیگری که در خانه دارید و می‌توانید به این شیوه مدیریت شود، به دانش این تکنولوژی نیاز دارید و این دانش زمانی حیاتی می شود که شما جلوی هک شدن خودتان را نیز بتوانید بگیرید، که در این دوره تا حدودی با این موارد آشنا می شوید.
بهینه سازی شبکه
شما نسبت به سیستمی که به کار می‌برید از دسترسی‌ها و تکنولوژی‌های مختلفی برای بهینه سازی شبکه خود استفاده کنید، برای مثال در این دوره طراحی شبکه SOHO و تکنولوژی QoS را که یکی از پر مخاطب ترین‌ها در سطح جهان هستند را به شما آموزش داده خواهد شد.
در این دوره شما با لایه های OSI آشنا شده اید و باید بتوانید آنرا عیب یابی کنید، مدیریت شبکه را به صورت ریموت در دست گرفته و گزارش های خود را به صورت ابتدایی تهیه کنید.
برای این کار نیاز به رعایت کردن برخی موارد امنیتی است که در این دوره تمامی این موارد به شما آموزش داده خواهد شد.
از آنجایی که برای این کار شما رابط گرافیکی ای ندارید و باید با فضای DOS کار کنید؛ باید با خط فرمان ویندوز یا همان Windows Command Prompt و همچنین Unix Command Terminal آشنا بشید و بتواید به راحتی با آنها کار های خود را انجام دهید.
پس از گذراندن این دوره شما باید از بین تمام تکنولوژی‌هایی که در این حوزه وجود دارد یکی را انتخاب کنید و در آن تخصص کسب کنید.
تکنولوژی‌های بسیار زیادی در دنیای شبکه وجود دارد ولی دوتا از قوی ترین و محبوب‌ترین های آنها در سطح جهان، دوره های مهندسی شبکه مایکروسافت و دوره های مهندسی شبکه سیسکو است که در این آموزشگاه به آنها پرداخته می شود.
مهندسی شبکه مایکروسافت
شرکت مایکروسافت دوره آموزشی فراوانی دارد و به صورت رسمی و غیر رسمی در سراسر جهان این دوره ها در حال اجرا هستند و شما می توانید با گذراندن این دوره ها در آزمون های بین المللی شرکت کنید و مدرک رسمی مهندسی مایکروسافت را دریافت کنید و به عنوان متخصص در این دوره شروع به فعالیت کنید.
دوره های مایکروسافت شامل هفت دوره کاملاً تخصصی است که شما باید این موارد را فراگرفته و در آزمون های بین المللی آن نمره قبولی دریافت کنید، در این صورت شرکت مایکروسافت کدی را به شما اختصاص می دهد که در تمام دنیا با آن به عنوان پارتنر و کارشناس شبکه مایکروسافت شناخته خواهید شد و به فعالیت حرفه ای خود ادامه دهید.
این هفت دوره عبارت اند از:
- MCT = Microsoft Certified Trainer
- MOS = Microsoft Office Specialist
- MCP = Microsoft Certified Professional
- MCSE = Microsoft Certified Solutions Expert MCSD = Microsoft Certified Solution Developer
- MCSA = Microsoft Certified System Administrator
- MCDBA = Microsoft Certified Database Administrator
- MCDST = Microsoft Certified Desktop Support Technician
شما به عنوان متخصص شبکه باید اطلاعات کاملی درباره Windows Server 2016 داشته باشید که برای این موضوع دو آموزش MCSE و MCSA وجود دارد و شما باید نسبت به کار و تخصص خود باید تصمیم بگیرید که کدام یک بیشتر به کار شما می آید.
پیشنهاد شرکت مایکروسافت برای انتخاب بین این دو آزمون این است که:
- اگر شما دارای شش ماه تا یک سال تجربه کار در این حوزه بوده و مسئول نگهداری، مدیریت و عیب یابی این سیستم ها هستید، دوره MCSA برای شما بسیار مفید خواهد بود
- اگر شما حداقل یک سال سابقه کار در حوزه شبکه های کامپیوتری دارید و کار برنامه ریزی، طراحی و اجرای سیستم های کامپیوتری بر عهده شماست؛ دوره MCSE انتخاب بسیار خوبی می تواند برای شما باشد.
مدارک MCSA که کوتاه شده عبارت Microsoft Certified Solutions Associate است برای در سال ۲۰۱۲ برای افرادی طراحی شده است که نیاز به مدیریت و پشتیبانی شبکه دارند و کار مدریریت سیستم های اطلاعاتی، تحلیل عملکرد شبکه نیز بر عهده این افراد است که برای دریافت این مدرک باید چهار آزمون را پشت سر بگذارند، این آزمون ها شامل سه امتحان اصلی و یک آزمون انتخابی است.
مدرک MCSE یا همان Microsoft Certified Solutions Expert برای متخصصان حوزه فناوری اطلاعات است و در این دوره آزمون هایی نظیر مدیریت و مهندسی تحلیل سیستم ها وجود ندارد و این دوره کمک بسیار مفیدی برای تکنسن های شبکه های کامپیوتری می تواند باشد.
چرا باید مدارک مطابق با Windows Server 2016 باشند؟
بعد از عبور مایکروسافت از ویندوز سرور ۲۰۱۲، تکنولوژی هایی مانند Virtualization و Cloud را به ویندوز سرور ۲۰۱۶ و ویندوز ۱۰ خود کرد، به همین دلیل تمام متخصصین باید خود را با دانش روز تطبیق داده و خود را به روز نگه دارند؛ به همین دلیل مایکروسافت با اعمال تغییراتی در این آزمون ها به افزایش دانش متخصصین در حوزه های طراحی، پیکر بندی و پشتیبانی شبکه های کامپیوتری کمک بسیار زیادی کرده است.
نکته مهم: دوره مایکروسافت هیچگونه کار پسیو نداشته و تمامی کارها با کامپیوتر اجرا و مدیریت می‌شود.
مهندسی شبکه سیسکو
شرکت سیسکو به عنوان یکی از غول های تجاری در حوزه شبکه، سیستم‌های بسیار زیادی را تولید و در سراسر جهان گسترده است و متخصصین برای کار با این سیستم ها و برنامه دادن و همچنین مدیریت این سیستم ها، نیاز به آموزش هایی داشتند که شرکت سیسکو این خدمت را در اختیار آنها قرار داد.
مدارک سیسکو در پنج سطح Entry ، Associate ، Professional ، Expert و Architect ارایه می شوند و در کل دارای نه گرایش زیر است.
- Routing & Switching
- Design
- Network Security
- Service Provider
- Service Provider Operations
- Data Center Networking
- Voice
- Cloud
- Wireless
سطح Entry چیست؟
در سطج ابتدایی یا همان Entry، شرکت سیسکو دوره ای به نام CCENT را ارایه می دهد که تا حدودی مطابق با دوره نتورک پلاس می‌باشد، که در این دوره با تمامی موارد پایه ای شبکه آشنا خواهید شد.
سطح آزمون CCENT به مراتب از Network+ بالاتر است و می توان گفت که نیمی از دوره CCNA را در خود جای داده است ولی کسی که دوره CCNA را می‌گذراند، می‌تواند به تمامی این موارد نیز تسلط پیدا کند.
سطوح Associate و Professional و Expert چه دوره هایی را پوشش می‌دهند؟
بعد از گذراندن دوره های پایه و ورود به دنیای شبکه باید از همان ابتدا مشخص کنید که به کدام قسمت شبکه علاقه مند هستید تا در آن حوزه کسب دانش کنید.
برای مثال اگر شما به شاخه امنیت علاقه مند باشید، ابتدا باید در زمینه Routing & Switching دانش کافی داشته باشید و بعد از دریافت مدرک CCNA و پاس کردن دوره CCNA Security به دوره های بعدی بروید.
اگر بخواهیم این مدارک و سطوح آموزشی را با سطوح دانشگاهی معادل کنیم عبارت انداز:
Associate: این دوره معادل مدرک کارشناسی می باشد و در این دوره باید بتوانید مدارک CCNA و CCDA را کسب کنید.
Professional: این مدرک معادل مدرک کارشناسی ارشد دانشگاهی در سطح بین المللی است و شما باید برای رسیدن به این سطح، مدارک بین المللی CCDP و CCNP و CCDP را دریافت کنید.
Expert: این مدرک نیز معادل مدرک دکتری می باشد و برای دریافت این مدارک باید دانش عمیقی بر مطالب فوق و مطالب ذکر شده در این دوره داشته باشید تا بتوانید مدارک CCDE و CCIE را دریافت کنید.
Architect: این دوره، سخت ترین دوره سیسکو می باشد و به منزله فوق دکترا قلمداد می‌شود و اینطور به نظر می رسد که شرکت سیسکو با ارائه مدرک CCA قصد داشته تا متخصصان برتر را در سطح جهان گلچین کرده و به جهانیان معرفی کند.
شما با آموزش CCNA بدون اغراق می توانید در آزمون بین المللی این حوزه شرکت کرده و مدرک آن را دریافت کنید و برای پیدا کردن کار چه در داخل و چه در خارج از کشور مشکلی نخواهید داشت.
شرکت‌های خصوصی و دولتی بسیاری در ایران وجود دارند که بر اساس همین مدرک کارمندان خود را جذب می کنند و شما با داشتن این مدرک برای ورود به دنیای کسب و کار و کار کردن در دنیای واقعی مشکلی نخواهید داشت.
این بخش به چهار دسته اصلی آموزش CCNA Security ، CCNA Date Center ، CCNA R&S و CCNA Wireless تقسیم می شوند که شما اطلاعات بسیار مفیدی را می توانید کسب کنید که ریز موارد آموزشی در هر درس آمده است.
سایر دوره های شبکه های کامپیوتری
جدا از این دوره ها، دوره هایی برای امنیت شبکه های کامپیوتری در سطوح بین المللی، دوره های مدیریت هاست ویندوز و هاست لینوکس و بسیاری دیگر از این موارد وجود دارد که شما باید بر اساس نیاز ها و علایقتان این موارد را دنبال کنید.