شاید تا به حال اصطلاحاتی از قبیل روتر، سوئیچ و مودم را شنیده باشید، اما دقیقاً نمی‌دانید که این دستگاه‌های شبکه چه وظایفی دارند و تفاوت‌های آن‌ها چیست. در این مقاله به تشریح وظایف و تفاوت‌های این دستگاه‌ها می‌پردازیم.
اگر به صورت عامیانه بیان کنیم، می‌توان گفت که روتر یک نوع سخت افزار شبکه است که بین شبکه داخلی و اینترنت قرار می‌گیرد و وظیفه اصلی آن متصل کردن شما به شبکه خارجی یا به عبارت دیگر “اینترنت” است. در حقیقت روتر به عنوان یک دروازه (gateway) شما را به محیط خارجی متصل می‌کند.
به صورت تخصصی‌تر می‌توان گفت که برای این که یک پکت (داده‌هایی که در شبکه در جریان هستند) بتواند از نقاط مختلف و شبکههای مختلف عبور کند به دستگاهی نیاز دارد که آن را به مقصد بعدی منتقل کند، تا به مقصد اصلی برسد. به این دستگاه که چنین وظیفه‌ای را به دوش می‌کشد، روتر گفته می‌شود.
نقش روتر در شبکه:
- اتصال دو شبکه جدا به هم
- جلوگیری از انتقال پکت Broadcast در شبکه
- انتقال داده بین شبکه
اتصال دو شبکه جدا به هم
همانطور که بالاتر بیان کردیم وظیفه اصلی روتر اتصال یک شبکه به شبکههای دیگر است. با استفاده از این قابلیت روتر، می‌توانید به اینترنت متصل شوید.
جلوگیری از انتقال پکت‌های Broadcast در شبکه
وظیفه دیگر روتر جلوگیری از ارسال پکت‌های Broadcast در شبکه است تا به این ترتیب از کاهش کارایی شبکه جلوگیری کند.
انتقال داده بین شبکههای مختلف
این ویژگی روتر به افراد اجازه می‌دهد که داده‌ها را بین شبکههای مختلف انتقال دهند، با وجود اینکه این شبکه‌ها به وسیله سازمان‌های مختلفی مدیریت می‌شوند. برای مثال می‌توانید در شبکههای اجتماعی به دوستتان که در نقطه دیگری از دنیا قرار دارد، پیام دهید. این پیام از انواع شبکههای مختلف و روترهای متفاوت عبور می‌کند تا به شخص مورد نظر می‌رسد.
تفاوت روتر و سوئیچ
روتر و سوئیچ دو دستگاه کاملاً متفاوت از هم هستند که در لایههای متفاوت OSI کار میکنند. (روتر در لایه ۳ و سوئیچ در لایه ۲ است).
به طور کلی مهمترین تفاوت این دو دستگاه شبکه آن است که روتر دو شبکه متفاوت و سوئیچ یک شبکه داخلی را به هم متصل می‌کند.
از رایج‌ترین شبکههای داخلی، شبکه LAN است. از آنجایی که این شبکه‌ها از تعداد بسیار زیادی کامپیوتر تشکیل شده‌اند، همه این کامپیوتر‌ها با استفاده از یک یا چند سوئیچ به یکدیگر متصل می‌شوند؛ حال اگر این شبکه LAN بخواهد با شبکه خارجی دیگری ارتباط داشته باشد، به یک روتر نیاز دارید.
مودم-روتر چیست؟
قبل از اینکه شما را با مودم-روتر آشنا کنیم، باید ابتدا بدانید که مودم چیست؟ در سرفصل‌های قبل، روتر را برای شما تشریح کردیم. حالا به بررسی “مودم” می‌پردازیم.
احتمالاً اکثر شما در حال حاضر که این مقاله را می‌خوانید با استفاده از یک کابل شبکه یا به صورت بیسیم (لپتاپ یا موبایل) به مودم متصل شده‌اید، بنابراین با ساختار کلی یک “مودم” آشنایی دارید. ولی شاید همیشه با خودتان فکر می‌کردید که روتر چیست و چگونه کار می‌کند؟
در حقیقت مودم رابط شما با ISP است که می‌تواند انواع خروجی کابل‌های فیبر نوری، تلفنی یا کواکسیال را به کامپیوتر شما متصل کند. البته اکثر کاربردهای خانگی مودم به صورت خطوط تلفنی است که از این رو مودم با این نوع کابل‌ها شناخته می‌شود.
همانطور که می‌دانید خطوط تلفن به صورت آنالوگ هستند، در حالی که کامپیوتر فقط سیگنال‌های دیجیتالی را می‌فهمد. نقشی که مودم در اینجا ایفا می‌کند این است که سیگنال‌های آنالوگی دریافتی از سمت ISP را به دیجیتال تبدیل می‌کند (و بالعکس). بنابراین قادر خواهید بود که به انواع فایل‌های اینترنتی از طریق خطوط آنالوگ مخابرات دسترسی داشته باشید.
مودم-روتر دستگاهی است که وظیفه مودم و روتر را انجام می‌دهد. به این صورت که شما را از طریق خطوط آنالوگی مخابرات (یا انواع فیبر نوری) به شبکههای خارجی (یا به صورت عامیانه تر اینترنت) متصل می‌کند و علاوه بر آن وظیفه انتقال داده بین دستگاه‌های مقصد را انجام می‌دهد.
تفاوت بین مودم و روتر
در بالاتر به بررسی مودم و مودم-روتر پرداختیم، حالا می‌خواهیم تفاوت بین مودم و روتر را برای شما شرح دهیم. تفاوت این دو دستگاه شبکه را می‌توان به صورت خلاصه در جدول زیر مشاهده کرد:
مودم روتر
اینترنت را برای شما فراهم می‌کند. اینترنت را بین دستگاه ها پخش می‌کند.
آدرس IP عمومی (public) دارد. آدرس IP محلی (Local) دارد.
از شبکه WAN استفاده می‌کند. یک شبکه LAN می‌سازد.
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، مودم با استفاده از خطوط تلفن با ISP ارتباط برقرار می‌کند و اینترنت را برای شما فراهم می‌آورد. اما این وظیفه روتر است که دستگاه ها را به هم متصل و اطلاعات را از مودم دریافت کند و به دستگاه صحیح تحویل دهد.
شکل ظاهری روتر
روترها به شکل‌ها و برندهای مختلفی در بازار موجود هستند. شکل ظاهری روتر به برند روتر بستگی دارد. اما از نظر عمومی می‌توان گفت روترها از ۲ یا چند پورت (اینترفیس) تشکیل می‌شوند که هر کدام از این پورت‌ها می‌توانند دو یا چند شبکه مجزا ایجاد کنند.
برخی انواع روترها از استاندارد WiFi بهره می‌گیرند که می‌توانند علیرغم وظیفه روتر، نقش اکسس پوینت (Access Point) را نیز بازی کنند.
دو نوع برند معروف روتر که در ایران استفاده می‌شوند، میکروتیک و سیسکو هستند. شکل ظاهری روترهای میکروتیک را می‌توانید در تصاویر زیر مشاهده کنید:
در تصاویر زیر نیز روترهای سیسکو را مشاهده می‌کنید:
اجزاء تشکیل دهنده روتر
از آنجایی که روترها نیز مشابه کامپیوتر هستند، قطعات مشابهی در آن‌ها وجود دارد. از مهمترین اجزاء تشکیل دهنده روترها عبارتند از:
- CPU
- مموری Flash: در نقش حافظه دستگاه است.
- NVRAM: در دستگاه‌های سیسکویی وجود دارد. فایل ایمیج سیستم عامل از این قسمت وارد RAM می‌شود تا عملیات boot شدن روتر انجام شود.
- RAM
- اینترفیس های شبکه
در برخی از روترها رابط کنسول (برای متصل شدن به روتر و پیکربندی آن)، اسلات سیم کارت، اسلات توسعه (PCI) و … نیز وجود دارد.